به نقل از «ایران اکونومیست»

مرکز مبادله ارز و طلا با بازار چه می‌کند؟

تاریخ انتشار: ۱ اسفند ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۱۵۷۱۱۴

مرکز مبادله ارز و طلای ایران درحالی از فردا فعالیت رسمی خود را آغاز خواهد کرد که نه فقط ناظر، بلکه مداخله‌گر و تنظیم‌گر بازار ارز و طلا خواهد شد و نرخ آن ملاک قیمت در بازار آزاد خواهد بود.

به گزارش ایران اکونومیست، مرکز مبادله ارز و طلا که خبر افتتاح آن از سوی محمدرضا فرزین، رئیس کل بانک مرکزی در اوایل بهمن ماه اعلام شد، از فردا با آغاز رسمی فعالیت، پاسخگوی همه نیازهای ارزی کشور خواهد بود و  قیمت ارز در این بازار بر اساس منابع و مصارف و متغیرهای اقتصاد کلان تعیین می‌شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این به آن معنی است که طبق آنچه پیش از این هم گفته شده بود، بانک مرکزی دیگر نمی‌خواهد تنها ناظر در این بازار باشد بلکه به صورت فعال در بازار ارز مداخله می‌کند. بر همین اساس نرخ بازار آزاد در واقع همان نرخی است که معاملات از فردا به صورت حواله و اسکناس در مرکز مبادله بر مبنای آن انجام می‌شود. این مساله به این معنی است که هر نرخ و بازار دیگری به غیر از نرخ سامانه نیما و نرخ مرکز مبادله، ‌از فردا رسماً‌ نرخ و بازار قاچاق است. این یعنی دلار تلگرامی یا سایر قیمت‌ها در بازار، غیر رسمی و البته قاچاق به شمار خواهد رفت.

اما این سوال مطرح می‌شود که ارز مورد نیاز مرکز مبادله ارز و طلای ایران از فردا چگونه تامین خواهد شد؟ نقطه عطف این بسته ارزی، موظف کردن صادرکنندگان به بازگشت همه ارزهای صادراتی است. این یعنی ارز صادرکنندگان بزرگ با اجرای این طرح، ‌اصطلاحاً‌ زیر کلید بانک مرکزی خواهد رفت؛ آن‌هم در شرایطی که بانک مرکزی اشراف مناسبی بر ارزهای صادراتی دارد و از میزان ارز هر کدام از صادرکنندگان بزرگ در شبکه‌های پوششی، با جزئیات مطلع است. بنابراین انگیزه‌ بخشی به صادرکنندگان بزرگ اینگونه انجام می‌شود که ارز آنها به معامله در مرکز مبادله ارز و طلا وارد شده و آن‌ها می‌توانند در محدوده قیمتی تعیین شده ـ بالاتر از نرخ نیما و کمتر از نرخ‌های کاذب و قاچاق ـ ارز خود را به صورت رسمی عرضه کنند، ‌ در نتیجه  تخطی از قواعد وضع شده، ‌ موجب خواهد شد که مشمول مجازات قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز قرار بگیرند.

علاوه بر این، آغاز فعالیت بازار مبادله در شرایطی رقم می‌خورد که براساس آمارهای ارائه شده، دولت درحال حاضر در بخش منابع ارزی به هیچ وجه با کمبود مواجه نیست و درآمدها و منابع ارزی کشور به مراتب بیش از مصارف آن است، به طوریکه  در ۱۱ ماهه اول امسال ۸۰ میلیارد دلار برای مصارف ارزی تخصیص داده شده که ۳۰ درصد بیش از سال گذشته است.

در این خصوص، به نظر می‌رسد بورس امروز پیام عرضه ارز صادرکنندگان بزرگ غیر نفتی مانند فولاد، پتروشیمی، ‌ سایر معدنی‌ها، ‌ مواد غذایی... در مرکز مبادله را دریافت کرد و شاخص ۶۰ هزار واحد رشد داشت. روی دیگر این پیام افزایش عرضه ارز و تأمین نیازهای ارزی از طریق مرکز مبادله است.

در این زمینه بیشتر بخوانید:
رییس‌کل بانک مرکزی: ارز را برای تمام نیازهای واقعی تامین می‌کنیم

از سوی دیگر، همانطور که پیش از این نیز مسئولان بانک مرکزی گفته بودند قرار است سامانه نیما ارز مورد نیاز برای واردکنندگان را تامین کند و ارز غیربازرگانی و خدماتی از طریق مرکز مبادله ارز و طلا تامین شود.

طبق سیاست‌های اعلام شده از سوی بانک مرکزی، از فردا سامانه نیما برای تأمین ارز کالاهای اساسی و یا راهبردی همچنان فعال است و ارز نفتی همچنان در آن سامانه عرضه می‌شود. مرکز مبادله ارز و طلا هم بازار دیگری است که به هر نوع تقاضای رسمی دیگر پاسخ می‌دهد و به گفته رئیس کل بانک مرکزی ۶۸ نیاز خدماتی ارزی شناسایی شده است.

 

منبع: خبرگزاری ایسنا برچسب ها: بازار ارز ، قیمت دلار

منبع: ایران اکونومیست

کلیدواژه: بازار ارز قیمت دلار مرکز مبادله ارز و طلا صادرکنندگان بزرگ بانک مرکزی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۱۵۷۱۱۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

بورس و مرکز مبادله؛ ۲ نهاد با شرح وظایف کاملا متفاوت

امتداد - مرکز مبادله بورس نیست و صرفا بستری برای انجام تعهدات و وظایف بانک مرکزی در حوزه ارز و طلا است.

به گزارش پایگاه خبری امتداد ،  از سالیان گذشته و در نبود یک مرکز برای انجام معاملات ارز و طلا، شاهد مرجعیت بازار‌های غیررسمی در تعیین نرخ ارز، طلا و سکه طلا بوده‌ایم. در مواقع افزایش ریسک‌های سیاسی و اخبار منفی، دلالان تلاش جدی می‌کردند که با پررنگ کردن اخبار منفی و شایعه‌پراکنی، نرخ ارز را به سطوح بالا افزایش دهند؛ در مواردی با انجام چند معامله خرد و کم‌حجم و به صورت مصنوعی، نرخ ارز در یک روز، هزار تا دو هزار تومان افزایش می‌یافت و اخبار این رشد قیمتی با شدت بیشتری به بازار مخابره می‌شد. این رشد‌های مصنوعی از آنجا اهمیت داشت که با رشد قیمت ارز، همه فعالان اقتصادی و عموم مردم نگران شده و معاملات انواع کالا‌ها متوقف یا با افزایش قیمت‌های قابل توجه انجام می‌شد و همین امر، انتظارات تورمی را افزایش می‌داد. برای مقابله با اثرات سوء چنین چرخه ویرانگری، بانک مرکزی به‌عنوان متولی و سیاست‌گذار نظام پولی و ارزی کشور و با هدف مدیریت عرضه و تقاضای واقعی در بازار ارز، اقدام به تاسیس و راه‌اندازی مرکز مبادله ارز و طلای ایران در سال ۱۴۰۱ کرد. این مرکز محلی برای انجام معاملات ارز، طلا و ابزار‌های مبتنی بر آنهاست، ایجاد بستری برای انجام معاملات ارز در قوانین و مقررات بالادستی نیز مورد تاکید قرار گرفته است. به همین منظور، قانون بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، ابلاغیِ سال ۱۴۰۲ کمک به حفظ و ارتقای ارزش پول ملی را از اهداف پنج‌گانه بانک مرکزی به حساب آورده است که خرید و فروش طلا و ارز با هدف مدیریت بازار و حفظ ارزش ذخایر بین‏‌المللی کشور و ایجاد و توسعه بازار‌های متشکل ارز و رمز‌پول‌های مجاز از اختیارات این نهاد جهت نیل به هدف حفظ ارزش پول ملی عنوان شده است.

نهادسازی برای انجام معاملات ارز و طلا کجا باید انجام شود؟

در همین رابطه مرجعیت رسمی قیمت در بازار ارز و طلا، نهادسازی برای انجام معاملات ارز و طلا در شبکه رسمی و تحت نظارت بانک مرکزی، ابزارسازی در بازار‌های ارز و طلا در شبکه رسمی و تحت نظارت بانک مرکزی و تامین حداکثری نیاز‌های واقعی ارز را می‌توان از کارکرد‌های مرکز مبادله ارز و طلای ایران به حساب آورد. شاید در نگاه اول، مرکز مبادله ارز و طلای ایران شباهت بالایی به بورس‌های کشور مانند بورس اوراق بهادار تهران، بورس کالای ایران یا بورس انرژی ایران، داشته باشد، با این حال بررسی فرایند‌های معاملاتی این مرکز و اهداف ایجاد آن نشان می‌دهد که این مرکز دارای ماهیتی متفاوت با بورس‌های معمول است. اصلی‌ترین کارکرد بورس تامین منابع مالی جهت انجام پروژه‌های بلندمدت در اقتصاد یک کشور است که در نیل به این هدف از مهمترین ابزار خود یعنی ایجاد جذابیت برای انجام معاملات توسط سرمایه‌گذاران و سفته‌بازان بهره می‌برد. این بدان معناست که امکان تامین مالی در بورس‌ها در شرایطی که امکان انجام انواع معاملات سرمایه‌گذارانه و سفته‌بازانه برای عموم مردم و فعالان اقتصادی فراهم نباشد، وجود ندارد. ولی مرکز مبادله ارز و طلای ایران با هدف تامین ارز و طلای کافی برای پاسخگویی به نیاز‌های واقعی شکل گرفته است که این هدف ناشی از اهمیت بالای تامین ارز برای تداوم تولیدات صنایع مختلف و همچنین اهمیت بالای تامین ارز کافی و به‌موقع در واردات کالا‌های اساسی و سرمایه‌ای در اقتصاد کشور است و در پیگیری این موضوع، توجه به نیاز‌های سرمایه‌گذارانه و سفته‌بازانه نسبت به ارز و طلا برای بانک مرکزی دارای اهمیت نیست.

تفاوت اوراق بورسی و اوراق ارزی؛ وظایف بورس و بانک مرکزی چیست؟

بنابراین هیچ یک از اهداف، ابزار‌های قابل معامله و فرایند‌های معاملاتی مرکز مبادله ایران به اهداف و کارکرد‌ها و فرایند‌های معاملاتی بورس‌ها شباهت ندارد. از طرفی ماهیت معاملات بورس و کارکرد‌های این نهاد دارای همبستگی بالایی با مشارکت عموم مردم در خرید و فروش انواع اوراق بهادار است، به‌گونه‌ای که افزایش مشارکت عموم مردم در معاملات بورس‌ها متضمن بهبود کارایی فرایند‌های بورس در تامین مالی و سرمایه‌گذاری خواهد بود که همین موضوع سبب ایجاد نظام حقوقی مجزا همچون قانون بازار اوراق بهادار و قانون توسعه ابزار‌ها و نهاد‌های مالی جدید شده است. این درحالی است که ماهیت معاملات ارز و طلا در مرکز مبادله ایران، پاسخگویی به نیاز‌های رسمی و قانونی ارز و طلا در کشور با هدف تامین کافی ارز برای واردات کالا‌های موردنیاز کشور بوده و در پاسخگویی به نیاز‌های واقعی ارزی کشور است، مثلا وقتی در مرکز مبادله ایران اوراق مرابحه ارزی در سال ۱۴۰۲ منتشر شد به ظاهر این ذهنیت بوجود آمد که اوراق بورسی منتشر شده است، در حالی که این اوراق اولا مبتنی بر دارایی دلاری بود و ثانیا به اصطلاح بازار اولیه بود که بازار ثانویه هم ندارد. توجه کنیم که در بورس صرفا دارایی ریالی، قابل عرضه و معامله است و به‌طور خودکار هر اوراق ارزی ذیل مدیریت بانک مرکزی قرار می‌گیرد.

در حوزه طلا هم مرکز مبادله ارز و طلای ایران که از اواخر سال ۱۴۰۲ مکانیسم فروش طلای رفع تعهد ارزی صادرکنندگان را آغاز کرده است، صرفا طلایی را که صادرکنندگان کالا‌ها و خدمات برای رفع تعهد ارزی وارد کشور کرده اند در یک بستر شفاف و کارآمد به فروش می‌رساند و از جهت شکلی و ماهوی کاملا متفاوت از مکانیسم‌های بورسی است.

‌عرضه طلا در بورس و مرکز مبادله ارز و طلای ایران متفاوت است؟

‌در حراج شمش طلای مرکز مبادله صرفا قطعات یک کیلوگرمی شمش طلا به حراج گذاشته می‌شود در حالی که در جایی مثل صندوق‌های طلای بورس کالا اوراق مبتنی بر یک‌دهم گرم طلا داد و ستد می‌شود؛ همچنین در حراج شمش طلای مرکز مبادله، خریداران هم صرفا قطعات یک کیلوگرمی خرید می‌کنند. مرکز مبادله بورس نیست و صرفا بستری است برای انجام تعهدات و وظایف بانک مرکزی در حوزه ارز و طلا و محلی است که بخش‌های واقعی عرضه‌کننده و تقاضا‌کننده ارز و طلا در یک مکانیسم شفاف به مبادله می‌پردازند.

برچسب ها :

این مطلب بدون برچسب می باشد.